Weteran drugiego planu o sympatycznej fizjonomii, predysponującej go do różnorodnych ról charakterystycznych, których ma za sobą imponująco wiele. James Cromwell pochodzi z rodziny aktorskiej. Początkowo zamierzał być inżynierem, ale pod wpływem wakacyjnej współpracy z ojcem na planie filmowym zmienił zdanie i zdecydował się studiować reżyserię w Carnegie Institute of Technology w Pittsburgu. Karierę rozpoczął jako aktor i reżyser w lokalnych teatrach, pojawił się w sztuce "The Iceman Cometh" w chicagowskim Goodman Theatre, "Becketcie" w Cleveland Playhouse i "Otellu" na Amerykańskim Festiwalu Szekspirowskim. Na ekranie zadebiutował rolami w serialach telewizyjnych "All in the Family" i "Hot L Baltimore". Natomiast jego debiut kinowy był pamiętny: pojawił się jako charakterystyczny szofer Marcel w makabrycznej czarnej komedii "Murder by Death". W latach 80. James Cromwell grał niewielkie role głównie w komediach, między innymi w "The Man with Two Brains" ze Stevem Martinem i Kathleen Turner i "Różowym cadillacu" , obok Bernadette Peters i Clinta Eastwooda. Wykreował też postać pana Skolnicka w "Zemście frajerów" i licznych sequelach tego młodzieżowego filmu klasy B. Kariera aktora nabrała właściwego rozpędu dopiero w latach 90., kiedy wystąpił w tak różnorodnych produkcjach, jak film "Krwawy Romeo" z Gary Oldmanem, widowisko science-fiction "Star Trek: Pierwszy kontakt", biograficzny "Skandalista Larry Flynt" Miloša Formana, czy thriller "Gatunek II". Ogromny sukces filmu dla dzieci "Babe: świnka z klasą" przyniósł aktorowi duży rozgłos i nominację do Oscara za rolę farmera Hoggetta, którą powtórzył także w sequelu "Babe: świnka w mieście". Następnie aktor wybierał wbrew swojemu wizerunkowi role czarnych charakterów: skorumpowanego wysokiego urzędnika policyjnego w "Tajemnicach Los Angeles" Curtisa Hansona, bezwzględnego generała-karierowicza w "Córce generała" i przekupnego detektywa, który prześladuje drobnego kryminalistę Williama H. Macy w "Małym, niewinnym morderstwie". Do jego bardziej pozytywnych kreacji należą role sprawiedliwego sędziego w "Cedrach pod śniegiem" i naczelnika więzienia w "Zielonej mili", którego chorą na raka żonę cudownie uzdrawia John Coffey (Michael Clarke Duncan). Aktor stworzył też przekonywający portret potentata prasowego Williama Randolpha Hearsta w "RKO 281", telewizyjnym filmie Ridleya Scotta o powstawaniu kinowego arcydzieła "Obywatel Kane". Natomiast w "Kosmicznych kowbojach" Clinta Eastwooda, James Cromwell ponownie wcielił się w ekranowego nikczemnika, utrudniającego misję emerytowanym astronautom, Eastwoodowi, Donaldowi Sutherlandowi i Tommy'emu Lee Jonesowi. James Cromwell jest mężem Julie Cobb, z którą ma córkę Rosemary. Jest weganem.