Film obejmuje trzy lata z życia czterech uczniów - Petra, który jest jednocześnie narratorem historii oraz jego przyjaciół Popelky, Aleše i Míti. Od momentu, gdy mają piętnaście lat i dostają dowód osobisty, aż do chwili, kiedy starają się uniknąć służby wojskowej w komunistycznej armii i zyskać "niebieską książeczkę". Wraz z przyjęciem dowodu dla chłopców kończy się bezstresowe dzieciństwo i wkraczają oni w dorosłość, będącą permanentnym konfliktem z reżimem, w którym są zmuszeni żyć. Losy bohaterów przedstawiane są za pomocą szeregu epizodów, raz absurdalnych i groteskowych, innym razem dramatycznych i fatalnych w skutkach. Film opowiada o podróży do dorosłości, o poznawaniu ceny, jaką płaci się za wolność, o poszukiwaniu w sobie odwagi do buntu i o odnajdywaniu właściwych wartości.