Czechy w czasach realnego socjalizmu. Nie ma wolnego obrotu nieruchomościami, można je tylko zamieniać. A że chętnych jest wielu, adwokat dr Radosta organizuje łączoną operację zamiany mieszkań. Czyni to na niespotykaną skalę; akcja pod kryptonimem Piorun kulisty obejmuje 12 lokali. To niezwykle skomplikowane i ryzykowne przedsięwzięcie, nad którym wisi widmo porażki, choć wydaje się, że zadbano o każdy szczegół. Los mnoży przed organizatorem kolejne trudności.

Bohater, przemiły uwodziciel, poszukuje pomysłu na zarobienie pieniędzy, które pozwolą mu płacić alimenty i wieść przyjemne życie. Dalibor Vrana ma kłopoty finansowe. Jako dwukrotnie rozwiedziony płaci wysokie alimenty. Właśnie one, jak twierdzi, fatalnie wpływają na stan jego portfela. Przypadkowe zdarzenie wyzwala w nim inicjatywę. Pewien podpity gość bierze go za kelnera i reguluje rachunek. Dalibor postanawia odwiedzać restauracje w stosownym ubraniu, by, udając kelnera, zbierać gotówkę.

Głównym bohaterem filmu jest młody, nieśmiały chłopak Franciszek, który wierzy, że jego życie będzie udane i szczęśliwe pod warunkiem, że zastosuje się do wyliczeń tzn. kondycjogramu. Maszyna ta, ma za zadanie wyznaczać jego dobre i pechowe dni. Dopiero po wielu latach Franciszek zdaje sobie sprawę z tego, że żył według obliczeń przeznaczonych dla kogoś zupełnie innego.

Jiri Kroupa wiódł przez lata spokojne życie majstra aż do czasu, gdy kierownictwo fabryki podjęło decyzję o jej zmodernizowaniu. Nowa technika wymaga od załogi wyższych kwalifikacji, zatem majster Kroupa musi wraz z kolegami wrócić do szkolnej ławy i zdać maturę. Największy rywal majstra przebiegły kontroler Hujer z satysfakcją stwierdza, że Jiri nie radzi sobie z nauką.

Zapomniany wynalazca, pisarz, malarz, filozof, a nawet łyżwiarz w jednej osobie, to fikcyjny geniusz, którego w 1966 roku wymyślili Jan Svěrák i Jiří Šebánek. Mistyfikacja była tak doskonała, że Járę Cimrmana, bohatera radiowych i scenicznych skeczów, część publiczności wzięła za postać historyczną. Absurdalny humor z desek teatru z powodzeniem udało się przenieść do filmu, a serię gagów połączyć w awanturniczą opowieść. Utrzymana w konwencji mockumentu komedia pół żartem, pół serio próbuje zdiagnozować źródło narodowych kompleksów.