Polski serial telewizyjny z 1983 w reż. Stanisława Barei, na skutek działań cenzury emitowany po raz pierwszy w 1986. Film przedstawia perypetie mieszkańców bloku przy ul. Alternatywy 4 na nowym osiedlu w dzielnicy Ursynów w Warszawie pochodzących z różnych grup społecznych oraz przebiegłego gospodarza domu Stanisława Anioła (Roman Wilhelmi). Przedstawia warunki życia społecznego i stosunki międzyludzkie w PRL lat 80. XX w.

Epicka opowieść o stu latach polskiej historii z punktu widzenia kobiet, tytułowych panien i wdów. Akcja serialu (równolegle powstał też film pod tym samym tytułem) zaczyna się pod koniec powstania styczniowego, a kończy współcześnie. Na tle burzliwych dziejowych zawieruch reżyser opowiada o dziejach pięciu dam, wywodzących się z zamożnej rodziny ziemiańskiej o wiele mówiącym nazwisku Lechickich. W trakcie realizacji filmu autorka scenariusza, znana pisarka Maria Nurowska rozpoczęła pracę nad książką pod tym samym tytułem. Niebawem doszło też do poważnych różnic artystycznych między nią a reżyserem Januszem Zaorskim. Ich owocem były rozliczne polemiki prasowe, które prócz zaakcentowania stanowisk obu stron przysporzyły też filmowi i książce reklamy.

Akcja serialu rozgrywa się we współczesnej Polsce i ukazuje kulisy polskiej sceny politycznej. Bohaterami serialu są politycy zajmujący w kraju najwyższe stanowiska państwowe: premier i prezydent oraz parlamentarzyści, ich współpracownicy i inne osoby związane ze sceną polityczną. Fabuła serialu rozpoczyna się od poważnego kryzysu rządowego, który jest wywołany oskarżeniem urzędującego premiera (i przewodniczącego Polskiego Bloku Centrum) Henryka Nowasza o współpracę z PRL-owską Służbą Bezpieczeństwa. Kryzys rządowy doprowadza do dymisji Nowasza. Na stanowisko premiera zostaje powołany Konstanty Turski – nieznany szerzej politolog i ekonomista z Zamościa. Wkrótce pełen dobrych chęci i zapału, przekonuje się, jak trudno rządzi się państwem.

Głównym bohaterem "Kryminalnych" jest komisarz Adam Zawada z wydziału kryminalnego Komendy Stołecznej. W pracy zawodowej jest bezwzględny i bezkompromisowy. Zawada nie działa sam. Jego partnerami są: podkomisarz Marek Brodecki oraz absolwentka szkoły policyjnej - Barbara Storosz.

Stanisław Szymanko, lotnik RAF-u, przywozi z Anglii do Polski żonę Margot. Pracuje w lotnictwie cywilnym. W noc urodzin córeczki tańczy i śpiewa na ulicy ze szczęścia. Aresztowany dowiaduje się na UB, że cieszył się ze śmierci Stalina. Jako wroga i szpiega przesłuchuje go i torturuje major Bolko, który chce przysłużyć się sekretarzowi KW Bergmanowi i utrącić jego zastępcę Kowalczyka, popularnego w województwie eks - partyzanta, tutejszego chłopskiego komunistę mającego przyjaciół w sowieckim i polskim dowództwie LWP. Bolko chciałby zrobić z Kowalczyka szpiega. Do łączności z nim mógłby się przyznać torturowany Szymanko. Bergman straszy Kowalczyka, że bezpieka ma człowieka zeznającego, iż Kowalczyk zorganizował siatkę szpiegowską. Poza tym podejrzana jest przyjaźń Kowalczyka z eks - ziemianinem Biesiekierskim. Kowalczyk się śmieje: razem z Janem Biesiekierskim byli w partyzantce. Ale o insynuacji UB powiadamia przyjaciela oraz generała Labusa i majora Kriworuczenkę. Bolko wzywa na przesłuchanie Biesiekierskiego, ale Bergman każe mu go zwolnić, a nazwisko Kowalczyka wymazać z akt. Margot nic nie rozumie ze sprawy męża: adwokaci nie chcą go bronić; wtedy dociera do Bergmana, któremu wpada w oko. Ten przybiera wobec niej pozę przyjaciela i informuje, że sprawa męża przeszła do sądu cywilnego. Po torturach Szymanko zeznaje na procesie, że był szpiegiem. Świadkiem oskarżenia jest nijaki Mizerski. Ze względu na skruchę i współpracę z UB oskarżony otrzymuje karę "tylko" 15 lat więzienia. Na sali są jego matka i żona.

Opowieść o zawodowych i osobistych problemach prawników zespołu adwokackiego z podwarszawskiej miejscowości. W swojej pracy stykają się z różnymi ludzkimi problemami, sami niejednokrotnie mając skomplikowane życie rodzinne.